Ngôi Nhà Có Ngọn Lửa Ấm – Nguyễn Khoa Điềm

Bài thơ: Ngôi Nhà Có Ngọn Lửa Ấm

Con chào đời
Không có mười hai bà mụ áo quần xanh đỏ ngồi bên
Mà hai mươi bốn khuôn dấu vuông tròn chứng nhận con trên đủ loại giấy tờ tem phiếu.
Chà, cái thằng bé khóc váng phòng bệnh viện
Bên nôi con hai thằng bé lạc mẹ, khát sữa, còn khóc to hơn
Không hề chi, ông Giê su bị đóng đinh, chết đi còn chết chung với những anh khốn khổ
Còn con sống đây, hãy khóc cười chung với cuộc đời này.

Một nhà thống kê học quê hương nói rằng sự có mặt của con đã chia vào phần 285 cân thóc đầu người
Một nhà bác học của hành tinh cắt nghĩa thêm, con đã được tính vào phần một tấn chất nổ dự chi vào đầu nhân loại.
Ấy thế mà con cứ bú và quẫy đạp đòi phần sống!

Cái thằng bé chóp chép, cái thằng bé khụt khịt
Ngủ và bú, bú và ngủ
Nhưng cha biết rằng rồi con sẽ bước vào thế kỷ 21 với tuổi mười bảy cường tráng
Mà với thế kỷ đó thì cha chưa kịp làm gì
Chẳng hạn một câu thơ cho những người sống ở phần đất hứa bên kia
Hay văng tục đôi câu với kẻ bên này thế kỷ –
Cái thế kỷ của cha còn lắm điều xấu hổ!

Ôi giọt nước đã từng quẫy đạp trong bụng mẹ
Giờ đang quẫy lên trong lớp vỏ chính mình
Để tiếp nhận và lọc bỏ
Để tháo tung các giới hạn
Con hãy nhớ rằng có bao người không tên đang tự nguyện
Ghi vào nghĩa vụ mình thêm cho con cân thóc
Bao người nữa không tên lặng lẽ đóng thêm cho con một chỗ ngồi trong lớp học
Có bao nhiêu người bạc tóc giỏ giọt mực cuối cùng xuống phòng thí nghiệm
Cũng vì con
Cả người lính đêm này chong mắt trước biên cương
Để giữ lấy phần đất nơi con sinh được gọi là Tổ quốc
Và mẹ con, người đã trút cho con một phần thân thể
Một phần tuổi xuân…
Hỡi giọt nước sinh thành hãy bắt nắng và phát sáng
Tự bây giờ, trong con…

Đã mùa thu
Đêm cha quạt cho con chút lửa
Đặt ấm chỗ con nằm
Trở giấc, lại ngồi lại quạt
Những hòn than lấp lánh lim dim
Mặt con sáng vầng trăng nhỏ
Cha ngồi dáng người thượng cổ
Nhớ mười năm đốt lửa Trường Sơn
Cơn sốt, cơn đói
Người nằm xuống, kẻ còn lưa
Tóc cha sợi đen, sợi bạc
Chợt nhớ lời ru mùa thu gió hát
Cha ngồi trầm ngâm thâu đêm…

Ngày khẳm tháng, 9-1984

Nguồn: Thơ Nguyễn Khoa Điềm, tuyển tập 40 năm do tác giả chọn, NXB Văn học, 2012

Thông tin về tác giả Nguyễn Khoa Điềm

Nguyễn Khoa Điềm (tên khác là Nguyễn Hải Dương; sinh 15 tháng 4 năm 1943) là một nhà thơ, nhà chính trị Việt Nam. Ông nguyên là Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng khóa IX, Trưởng ban Tư tưởng – Văn hóa Trung ương; Đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa X, Bộ trưởng Bộ Văn hóa – Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch). Ông là cựu sinh viên của Trường Đại học Sư phạm Hà Nội.

Nguyễn Khoa Điềm sinh tại thôn Ưu Điềm, xã Phong Hòa, huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế. Thân sinh của ông là nhà báo Hải Triều, thuộc dòng dõi quan Nội tán Nguyễn Khoa Đăng, gốc An Dương (tỉnh Hải Dương cũ nay là Hải Phòng). Quê quán: làng An Cựu, xã Thủy An, thành phố Huế, tỉnh Thừa Thiên Huế.

Lúc nhỏ Nguyễn Khoa Điềm học ở quê. Năm 1955 ông ra miền Bắc học tại trường học sinh miền Nam. Ông tốt nghiệp Đại học Sư phạm Hà Nội năm 1964, cùng lứa với Phạm Tiến Duật, Lê Anh Xuân.

Sau đó, ông vào miền Nam hoạt động trong phong trào học sinh, sinh viên Huế; tham gia quân đội, xây dựng cơ sở của Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam, viết báo, làm thơ,… cho đến năm 1975. Nguyễn Khoa Điềm từng bị giam tại nhà lao Thừa Phủ. Đến chiến dịch Mậu Thân 1968, ông được giải thoát, tiếp tục trở lại hoạt động. Vào thời điểm này, Nguyễn Khoa Điềm mới bắt đầu làm thơ.

Nguyễn Khoa Điềm trở thành hội viên Hội Nhà văn Việt Nam năm 1975. Sau 1975, ông tham gia công tác Đoàn Thanh niên Cộng sản; Chủ tịch Hội Văn nghệ Bình Trị Thiên, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Thừa Thiên Huế. Ông có mặt trong Ban Chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam khóa III. Năm 1994 Nguyễn Khoa Điềm ra Hà Nội, làm Thứ trưởng Bộ Văn hoá – Thông tin. Năm 1995, ông được bầu làm Tổng Thư ký Hội Nhà văn Việt Nam khóa V.

Năm 1996, tại Đại hội Đại biểu toàn quốc Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ VIII, Nguyễn Khoa Điềm bầu vào Ban Chấp hành Trung ương. Ông là Đại biểu Quốc hội nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam khoá X và từ tháng 11 năm 1996 là Bộ trưởng Bộ Văn hóa – Thông tin. Năm 2001, tại Đại hội Đại biểu toàn quốc Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ IX, Nguyễn Khoa Điềm trở thành Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương, Trưởng ban Tư tưởng Văn hóa Trung ương (2001 – 2006).

Hiện nay, ông đã nghỉ hưu và sống tại Thành phố Huế.

Những Cuốn Sách Hay trân trọng giới thiệu!