Vỡ Đê – Vũ Trọng Phụng

I. Giới thiệu sách Vỡ Đê

Vỡ đê là cuốn tiểu thuyết phản ánh bức tranh xã hội với đầy đủ chi tiết, chân thật đời sống người dân dưới thời nô lệ.

“Vỡ đê” gồm 3 phần với 25 chương, mang góc nhìn đa chiều, chân thực và nhân bản. Cuốn tiểu thuyết phản ánh hiện thực trên một phạm vi khá rộng, từ thành thị đến nông thôn, song tập trung lên án những chính sách, thủ đoạn thống trị của bọn thực dân, quan lại đã đẩy người nông dân vào tình cảnh đói rét cơ cực. Một tác phẩm hiện thực phê phán của Vũ Trọng Phụng đã cho người đọc thấy lại những ngày tăm tối của dân tộc ta dưới ách thống trị của thực dân phong kiến trong giai đoạn trước 1945.

Trong Vỡ đê ông đã ca tụng những người cộng sản trong tòa báo Lao động thời mặt trận bình dân, những người ngang tàng coi nhà tù là một cái trường đào tạo nên những tay chiến sĩ của cái phần nhân loại bị bóc lột đề chiến đấu với bọn có ở hai vai của mình những cánh tay lao động của người khác.

TriVietBooks phát hành tiểu thuyết Vỡ đê của Vũ Trọng Phụng, giúp độc giả thấy được tấm lòng của người viết hiểu cái đáy của xã hội không phải từ trên nhìn xuống, từ ngoài nhìn vào mà là người nhập cuộc để thấu hiểu và đưa vào trang viết.

Thông tin nhà văn Vũ Trọng Phụng

Vũ Trọng Phụng (1912-1939) là một nhà văn, nhà báo nổi tiếng của Việt Nam vào đầu thế kỷ 20. Tuy thời gian cầm bút rất ngắn ngủi, với tác phẩm đầu tay là truyện ngắn Chống nạng lên đường đăng trên Ngọ báo vào năm 1930, ông đã để lại một kho tác phẩm đáng kinh ngạc: hơn 30 truyện ngắn, 9 tập tiểu thuyết, 9 tập phóng sự, 7 vở kịch, cùng một bản dịch vở kịch từ tiếng Pháp, một số bài viết phê bình, tranh luận văn học và hàng trăm bài báo viết về các vấn đề chính trị, xã hội, văn hóa. Một số trích đoạn tác phẩm của ông trong các tác phẩm Số đỏ và Giông Tố đã được đưa vào sách giáo khoa môn Ngữ văn của Việt Nam.

Nổi tiếng với giọng văn trào phúng châm biếm xã hội của mình, một số người đã so sánh ông như Balzac của Việt Nam. Tuy nhiên, cũng vì phong cách “tả chân” và yếu tố tình dục trong tác phẩm mà khi sinh thời ông đã bị chính quyền bảo hộ Pháp tại Hà Nội gọi ra tòa vì “tội tổn thương phong hóa” (outrage aux bonnes moeurs). Về sau này, tác phẩm của ông lại bị cấm xuất bản vì là “tác phẩm suy đồi” tại miền Bắc Việt Nam từ năm 1954 và cả nước từ ngày 30 tháng 4 năm 1975 cho đến tận cuối những năm 1980 mới được chính quyền cho lưu hành

Năm 1930, Vũ Trọng Phụng đã có truyện ngắn đầu tay Chống nạng lên đường đăng trên tờ Ngọ Báo. Bắt đầu ông viết một số truyện ngắn, nhưng không được chú ý nhiều.

Năm 1931, ông viết vở kịch Không một tiếng vang, thì bắt đầu thu hút được sự quan tâm của độc giả.

Năm 1934, Vũ Trọng Phụng mới cho ra mắt cuốn tiểu thuyết tâm lý đầu tay Dứt tình đăng trên tờ Hải Phòng tuần báo.

Năm 1936, ngòi bút tiểu thuyết của ông nở rộ, chỉ trong vòng một năm, bốn cuốn tiểu thuyết lần lượt xuất hiện trên các báo, thu hút sự chú ý của công chúng. Cả bốn tiểu thuyết Giông tố, Số đỏ, Vỡ đê và Làm đĩ đều hiện thực, đi sâu vào các vấn đề xã hội. Trong đó Số đỏ xuất sắc hơn cả, được xem như tác phẩm lớn nhất của Vũ Trọng Phụng, một vài nhân vật, câu nói trong Số đỏ đã đi vào ngôn ngữ đời sống hằng ngày.

II. Review sách Vỡ Đê

Dưới đây là tổng hợp Review sách Vỡ Đê của nhà văn, nhà báo Vũ Trọng Phụng. Giúp bạn có cái nhìn tổng quan nhất về cuốn sách mà không cần mất thời gian tìm kiếm.

Hãy truy cập Những Cuốn Sách Hay thường xuyên hoặc lưu lại để tiện theo dõi & cập nhật thông tin mới nhất nhé.

1. NHUNG review sách Vỡ Đê

Nói đến các tiểu thuyết phản ánh hiện thực của cụ Vũ thì có một tiểu thuyết không thể không nhắc đến, đó là “Vỡ đê”

Để nói về “Vỡ đê” thì trước hết nó miêu tả tất cả mọi thứ luôn các cậu ạ, cái gì cũng có, từ quá trình một người trở nên tốt đẹp rồi bị tha hóa dần, hay là những kẻ tha hóa thì mãi tha hóa, hay là cái tham nó đã đi vào cả một bộ máy, nó ung nhọt hết cả rồi.

“Vỡ đê” đề cập đến rất nhiều vấn đền, nhiều một cách đáng ngạc nhiên so với 25 chương ngắn bé. “Vỡ đê” nói về chuyện quan trường, tham nhũng, hối lộ, bòn rút của công, nói về những điều như cái giá của người phụ nữ trong cái xã hội thực dân nửa phong kiến, nói về những điều phù phiếm của sự tân thời không đến nơi đến chốn…

“Vỡ đê” nói về chuyện một ông quan huyện cố gắng thanh liêm, về một gia đình nho giáo có người con cả là tù nhân chính trị, về người mẹ gìa đợi con cả và lo cho số phận của thằng con thứ có học nhưng không có trải nghiệm, và lo cho chị con dâu cùng thằng cháu ruột.

Xuyên suốt “Vỡ đê” vẫn là lời ngợi ca về đảng cộng sản, về những cuộc cách mạng, những cuộc khởi nghĩa cứu lấy các nước thuộc địa và cái ý nghĩ tưới sáng, tích của Phú. Cảm ơn Phú và Dung, bởi hai người là những người cứu lấy cái mạch buồn thiu đau khổ của tác phẩm.

Kết thúc tác phẩm bằng việc cuối cùng cô Tuất là chị dâu của Phú phải tái giá, để lại đứa con trai ba tuổi lại cho mẹ chồng và Phú.

Nói chung là, ngoài tính thời sự hóng nổi lúc nào cũng đúng về chuyện biến chất của một bộ phận quan lại (bây giờ là quan chức) và cuộc sống cơ cực của người dân dưới thời nửa thực dân nửa phong kiến, thì tớ nhận thấy tình yêu là điều đã phải dừng lại, để đi theo sau đất nước.

Tớ nghĩ rằng văn chương thời nào cũng có cái đặc điểm của riêng nó, đặc biệt là các đòng văn học đương đại đầu thế kỷ XX, thì việc giải phóng dân tộc chính là ưu tiên hàng đầu. đọc những tác phẩm như thế này giúp bọn mình một phần có thể hiểu hơn về lịch sử và quý trọng hiện tại, và cũng một phần, ờm thì, hiểu được thái độ bài xích đối với tình yêu của một số bộ phận rất lớn người Việt =)) tình cảm của Phú với Dung, sau này bị chính Phú cảm thấy mẹt mỏi, bị chính Phú coi thường rồi hất ra xa. Chàng vừa tự ti, vừa cảm thấy rằng mình đã phung phí biết bao nhiêu thời gian và công sức trong khi anh trai là Minh đang ra sức tuyên truyền khởi nghĩa giai cấp vô sản.

Tớ đọc “Vỡ đê” cũng nhiều lần rồi, lần nào cũng cảm thấy có một cái mới mới để rút ra, và lần nào đọc xong thì vẫn cảm thấy việc cho cuốn sách ở chỗ dễ lấy dễ với đều là một điều sáng suốt. mọi người cũng đọc đi nhé.

2. GOI review sách Vỡ Đê

Vũ Trọng Phụng có sự thay đổi phong cách cực mạnh ở Vỡ Đê, không còn nhiều những châm biếm, trào phúng mà thay vào đó là giọng văn ai oán, bi thương. Có lẽ sau những “Số đỏ”, “Trúng số độc đắc”, nhà văn muốn nhắn nhủ với đọc giả rằng đã đến ngưng nụ cười lại và thật sự nhìn vào sự thật tàn nhẫn đằng sau sự trào phúng.

Vỡ Đê kể lại câu chuyện ở vùng quê nghèo thời phong kiến trong một đợt lũ lụt và đê vỡ. Phú, một sinh viên vừa ra trường, là nhân vật chính của truyện. Anh và gia đình trải qua rất nhiều chuyện từ lúc vỡ đê, những câu chuyện phác họa khá rõ nét một xã hội thối nát và đầy tham nhũng thời đó. Chủ đề áp bức dân đen thời phong kiến là chủ đề quen thuộc dễ thấy ở các tác phẩm văn chương giai đoạn này. Mình hơi tiếc khi không còn thấy phong cách cà khịa quen thuộc của Vũ Trọng Phụng nhưng bù lại Vỡ Đê có những trường đoạn mô tả xuất sắc. 

3. THANH review sách Vỡ Đê

Mình đã biết đến tác phẩm này qua trích đoạn trong sách giáo khoa, nhưng việc đọc hết một tác phẩm hoàn thiện đưa đến một cái nhìn khác hẳn: đa chiều, chân thực, và nhân bản hơn. Tác phẩm khiến ta nghĩ về hành vi của chính mình bởi nó ảnh hưởng trực tiếp tới xã hội: hình ảnh một vị quan “không tham nhũng thì chúng nó cũng nghĩ mình tham nhũng” hay những người nông dân chỉ một chút bốc đồng là cầm cày cuốc lên đánh người, nổi loạn mà không cần căn cứ xác đáng.

Nó còn phác thảo nên một nhóm người, mà thời nào cũng có, xuất thân khác nhau nhưng sống cho cái điều mà họ nghĩ là vì sự tiến bộ của xã hội. Họ cống hiến tuổi trẻ của họ cho con đường “hoặc dẫn tới bệnh lao phổi hoặc dẫn vào nhà tù”. Đó còn là tình cảnh khốn cùng của người dân khi thiên tai, phải đi làm cướp, đến nạn nhân bị cướp cũng khốn cùng như họ và cảm thông với họ. Và cái chữ nghĩa, giáo dục luôn được trọng vọng trong xã hội xưa (và có thể cả ngày nay)

4. TRẦN THỊ THÚY DIỄM review sách Vỡ Đê

Sống ở miền Nam, chưa từng hứng chịu cảnh lụt lội, màn trời chiếu đất. Nhưng tôi cũng phần nào hiểu được những cảnh thống khổ ấy của người dân thông qua thiên tiểu thuyết của Vũ Trọng Phụng “Vỡ đê”.Không mỉa mai, châm biếm sâu xa mà ông đi thẳng vào vấn đề bằng con mắt khách quan, ráo hoảnh.

Sắp vỡ đê. Quan trên thì nặn óc suy nghĩ đủ điều làm sao để trục lợi. “Vô số người sẽ giàu về dịp này! Mình không ăn thì mình dại”, quan huyện, một vị quan phụ mẫu mà lại có suy nghĩ như thế ấy. Quả là suy đồi đạo đức! Kẻ đốc thúc dân phu thì chửi rủa thô tục, vung roi không tiếc tay vào những người dân vô tội. Họ có “một mối tín ngưỡng quái lạ: đối với dân ngu, lôi thôi là đánh bỏ mẹ”. Còn dân thì thảm thương vô cùng. Họ nai lưng ra làm việc, bị đánh đập, bị bỏ đói. Đêm đến, giấc ngủ cũng chẳng yên lành. Đọa đày họ là “Cái nhọc, cái rét, những cơn gió phũ phàng, những hạt mưa lạnh toát”. Họ ra sức để cứu vớt mấy sào ruộng, hay cái lều tranh rách nát của mình. Còn bọn chức sắc chỉ cần ngồi đó mà có thể mong bảo toàn được mấy chục mẫu đồn điền.

Rồi đê vỡ… Thương quá cái cảnh ảm đạm “Những tiếng ào ào nước réo, những tiếng kêu la gào thét, cha gọi con, vợ réo chồng của người làng mỗi lúc càng huyên náo ghê gớm mãi lên”. Thảm cảnh, quả là thảm cảnh! Có đứa trẻ vì đói quá nên bắt một cái tổ ong, định ăn ong con thì bị ong đốt sưng cả người, ngã lăn xuống vực sâu. Vì tranh con nhái bén, một con trai, một vài ngọn rau, có khi chúng trẻ đánh nhau đến vỡ đầu, “Cái đói đã làm cho người đi đến cái chỗ cuối cùng của sự đồi bại”.

Ngoài hiện thực thương tâm, tác phẩm còn là lời cỗ vũ tinh thần chiến đấu của quần chúng nhân dâ, ca tụng những chiến sĩ chiến đấu hi sinh cho lý tưởng xã hội chủ nghĩa. Không hổ danh là văn của Vũ Trọng Phụng!

III. Trích dẫn sách Vỡ Đê – Vũ Trọng Phụng

Trích đoạn Phần 1 – Chương 1 – Vỡ Đê

Cái tin một ủy ban đã làm việc suốt ngày đêm để có thể kịp gửi những hồ sơ của chính trị phạm về cho quan Tổng trưởng thuộc địa khiến Phú sung sướng mỉm cười một mình, cái tăm rơi xuống đất mà không biết. Chàng ngồi ngay ngắn lên, nhìn vào bếp gọi:

– Đẻ ơi đẻ! Sướng quá, đẻ ạ!

Bà Cử lúc ấy đương ngồi đun xanh cám lợn, thấy con gọi thì ngơ ngác quay ra đáp bằng một giọng hơi gắt:

– Cái gì thế?

Giọng chua chát của mẹ làm cho Phú hơi cụt hứng và hơi giận mẹ. Nhưng chợt nghĩ đến cảnh bần hàn bảy năm nay nó làm cho mẹ chàng hóa cấm cảu, khó chịu thì Phú lại động lòng thương. Chàng chạy xuống bếp, nói:

– Đẻ ạ, con chắc anh con sắp được tha!

Bà Cử ngơ ngác, trước thì còn hoài nghi, mà sau thì không tin nữa. Bà lại quay mặt nhìn vào xanh cám, hời hợt đáp:

– Mày chỉ được cái chuyện nhảm.

Phú vẫn cười, cố làm cho mẹ tin:

– Báo đăng rồi đấy mà! Hiện quan trên đương xét hồ sơ những người cách mệnh, để bên ấy xét rồi tha cho. Bây giờ ở bên Tây có sự thay đổi, đảng Xã hội và đảng Cộng sản…

Phú nói đến đấy thì bà mẹ cắt đứt:

– Thôi tao không chuyện rườm!

Bực mình, Phú lại ra ngồi ghế mây ngoài sân. Chàng không biết tìm cách nào làm cho mẹ chàng hiểu nổi. Rồi chàng thấy rằng một người đã chịu đau khổ như mẹ chàng đến nỗi không còn tin gì nữa, không còn dám hy vọng gì nữa, thì cũng không lạ gì. Phú ngẫu nhiên ôn lại quãng đời xưa…

Từ khi Phú còn nhỏ lắm, phụ thân của chàng, ông Cử, đã bị bắt và bị đày đi Côn Đảo. Từ đấy, mẹ chàng vẫn can đảm sống bằng nghề quay tơ mà nuôi nổi ba con: Minh, anh Phú, Tuất, chị Phú và Phú. Rồi anh Minh được bổ đi dạy học, rồi chị Tuất đi lấy chồng, rồi Phú vào trường trung học. Cuộc đời đã tưởng tốt đẹp. Công khó nhọc của bà Cử tưởng đã được đền bù… nào ngờ chưa được hai năm nhàn hạ thì Minh bị bắt, vào năm 1930 là năm Việt Nam Quốc dân đảng vỡ lở. Năm sau nữa Tuất góa chồng, quay về ở với mẹ với một đứa con thơ… Phú học đến năm thứ ba trường trung học thì cảnh túng thiếu khiến chàng phải bỏ đèn sách. Bà Cử cứ mỗi ngày một nhiều nợ thêm lên, già đi, hóa ra khó chịu thêm… Phú không kiếm được việc làm, không biết học nghề gì cả, đành về quê nhà đóng cái vai trí thức thất nghiệp trong hương thôn. Bà Cử từ đấy tuyệt vọng, lấy sống làm vui, cả đến sự no ấm cũng không dám ao ước nữa.

Một phiên tòa Đề hình đã kết án giáo Minh 15 năm tội đồ. Bà Cử không dám hy vọng đến cái thời xa lắc xa lơ kia mà coi con mình như đã chết hoặc trước khi con mãn hạn tù, thì bà cũng đã chết.

Ngày nay…

Thốt nhiên Phú kêu anh mình sắp được tha! Như vậy kể cũng khó tin thật. Phú chỉ còn cách cắt nghĩa cho kỹ nhưng không bao giờ bà Cử lại chịu để cho Phú cắt nghĩa. Mỗi khi nghe thấy Phú nói đến: “Đảng cộng sản bên Pháp” thì bà Cử lại giật nẩy mình lên đánh thót một cái và không cho Phú được nói tiếp. Bà sợ con bà sẽ bị vạ miệng. Bà cho con bà sắp hóa dại, hoặc nói chuyện làm quà.

Nghĩ thế, Phú tức lắm. Phú lại muốn vào bếp nói kỹ càng cho mẹ hiểu, để mẹ có hy vọng, để mẹ đỡ khổ, để mẹ được một chút vui mừng. Nhưng chợt một tư tưởng thoáng qua làm cho Phú vừa đứng lên lại ngồi xuống ghế. Liệu Minh có được tha về nay mai không hay là người ta sẽ giảm hạn tù từ 15 năm xuống độ 10 năm mà thôi? Nếu vậy, có nên nói với mẹ không? Phú sợ ngộ cái ảo tưởng của Phú sẽ làm cho Phú nói rõ thì mẹ chàng sẽ vì đó mà lại càng buồn bã hơn xưa. Chàng nghĩ thầm: “âu là chờ bao giờ có đích xác vậy”.

Gió hây hây thổi, đã có cái vẻ heo may. Nắng chiều rọi qua rặng tre ở góc sân in lên vách nhà hình bóng một cành tre đẹp như trong những tranh thủy mạc Tầu, lại còn rung rinh hoạt động nữa. Những mẩu lá tre úa rụng lả tả xuống sân, trước khi rơi xuống đất cứ quay tít theo chiều một chiếc ngư lôi vừa bị bắn ra khỏi miệng súng. Một cành lựu bị gió đẩy thỉnh thoảng lại chạm vào tai Phú, tinh quái như một người nhân tình.

Phú nhìn lên trời, nhìn những đám mây thiên hình vạn trạng, nhìn kỹ cả những hình tròn tròn hiện trên da trời – phản ảnh của con người mà tầm mục quan chỉ đến được đấy thì hắt trở lại. Một cái diều vo vo những tiếng sáo như bị treo lưng chừng mây, trông như một vầng trăng đen, khiến Phú ngẫu nhiên có những cảm tưởng man mác buồn. Chàng bỗng tủi cho thân thế.

Phú đã 24 tuổi đầu mà còn cứ phải ăn hại mẹ, mà người mẹ khốn khổ, nghèo xơ nghèo xác! Chàng có một khối óc sáng suốt để suy nghĩ mà không biết để suy nghĩ vào việc gì cả. Chàng có hai cánh tay khỏe mạnh sẵn sàng làm việc mà xã hội không thèm mượn đến, không cắt cho một việc gì cả. Sự mầu nhiệm của tạo hóa, sự mang nặng đẻ đau của bà Cử, bao nhiêu công ăn học của Phú, ngần ấy cái chỉ kết quả nên Phú là một người thừa… Phú thấy rằng cái xã hội như vậy phải cải cách, không thể để thế được nữa. Cải cách? Chỉ còn có một đường là: không sợ chết, như những người đã há sinh cả tính mệnh lẫn con khôn vợ đẹp. Há sinh thì cũng không thể biết trước kết quả sẽ thế nào, song đã muốn thì phải há sinh… Khốn nỗi Minh đã há sinh mất rồi, đã để lại một cảnh gia đình tiều tụy, để lại một mẹ già chỉ còn có trông cậy ở Phú. Chàng thấy nếu không liều thì chỉ là người hèn nhát, mà liều thì sẽ phạm tội đại bất hiếu với mẹ – thật là tiến thoái lưỡng nan…

Phú đã sống những ngày buồn bực, cực khổ.

Nhưng nay, thời cục đã làm cho Phú được phép lạc quan. Cũng như những người trí thức hiểu đời, Phú rất hy vọng vào Chính phủ Bình Dân Pháp. Xưa kia Phú không bao giờ dám hy vọng đến cái hy vọng ấy, nên chi khi thấy nay hy vọng kia đã hiện ra sự thực, thì Phú cũng vẫn phải hơi lo sợ, hơi nghi ngờ, mặc lòng rằng không dám tin vững thì chàng khổ sở lắm, và chàng không muốn phải nghi hoặc một phút bao giờ. Hằng ngày, những tin tức của Chính phủ Bình Dân bên Pháp càng làm cho Phú chứa chan hy vọng. Chàng cảm thấy rằng cái “sự không hiểu nhau” của hai dân tộc thế là không còn có nữa – Người bị chinh phục đã có thể coi kẻ đến chinh phục như ân nhân của mình nếu mình không muốn bị một kẻ thù khác nữa, nếu mình không muốn bị diệt chủng hoặc bị tái nô. Cái việc có một không hai trong lịch sử nước Pháp là cuộc toàn thắng của thuyền thợ và nông dân, làm cho Phú được dịp nhận thấy rằng cái quan niệm quốc gia của chàng là hẹp hòi, là sai lầm, và có tội nặng nữa. Một nước Việt Nam độc lập trong đó có một ông vua độc lập hay một ông tổng thống Việt Nam, mà tựu trung vẫn không chắc giữ vững được bờ cõi, hoặc là vẫn để cho dân quê ngu dốt, đói khát lầm than thì quả nhiên không khi nào bằng một nước Việt Nam hộ thuộc của một nước Pháp trọng công lý hơn, của một nước Pháp nhân đạo hơn.

Một con gà mái vừa cục cục vừa dắt díu mười hai con gà con đến chỗ trước mặt Phú làm cho sự mơ màng của chàng phải gián đoạn.

Phú nhìn những con gà con mới nở xinh xinh, mỗi con trông như một cuộn nhung vàng ấy, mà thích chí quá, chỉ những muốn bắt để kề vào miệng, hôn… Chàng tự cười mình vì đã đi mượn mấy cuốn sách dạy nuôi gà, hy vọng giúp đỡ mẹ bằng cách nuôi gà theo phương pháp mới. Chàng lại nghĩ đến cái vườn rau một sào do chính tay chàng trông nom tưới bón theo những phương pháp khoa học, cũng do cái kiêu ngạo muốn giúp mẹ mà bày ra hai tháng rưỡi rồi kết quả vẫn chẳng thấy đâu vào đâu… Phú nghĩ thầm: “Nay mai ta sẽ được gánh vác những bổn phận nặng nề hơn, ta sẽ được góp sức vào làm những công việc vĩ đại hơn”. Phú nghĩ thế là vì cái hy vọng nếu ông toàn quyền mới mà sang nhậm chức thì nước nhà sẽ được hưởng những sự cải cách lớn, Phú sẽ góp sức vào cuộc nâng cao trình độ tri thức và nhân sinh của dân quê, đạp đổ những hủ tục, giáo hóa cho nông dân có quan niệm về chính trị, truyền bá khoa học cho lan rộng, tổ chức những chính đảng, những nghiệp đoàn… Phú nghĩ thế rồi lại phải thôi, e mình mơ mộng nhiều quá….

Những Cuốn Sách Hay trân trọng giới thiệu!